||Sundarakanda ||
|| Sarga 15||( Slokas in Gujarati)
Sloka Text in Telugu , Kannada, Gujarati, Devanagari, English
हरिः ओम्
સુન્દરકાણ્ડ્.
અથ પંચદશસ્સર્ગઃ
સવીક્ષમાણ સ્તત્રસ્થો માર્ગમાણશ્ચ મૈથિલીમ્|
અવેક્ષમાણશ્ચ મહીં સર્વાં તામન્વવેક્ષત||1||
સંતાનકલતાભિશ્ચ પાદપૈરુપશોભિતામ્ |
દિવ્યગન્ધરસોપેતાં સર્વતઃ સમલંકૃતામ્||2|
તાં સ નન્દનસંકાશાં મૃગપક્ષિભિ રાવૃતાં|
હર્મ્યપ્રાસાદ સંભાધાં કોકિલાકુલનિસ્વનામ્|| 3||
કાઞ્ચનોત્પલપદ્માભિઃ વાપીભિરુપશોભિતામ્|
બહ્વાસનકુથોપેતાં બહુભૂમિ ગૃહાયુતામ્||4||
સર્વર્તુકુસુમૈ રમ્યાં ફલવદ્ભિશ્ચ પાદપૈઃ|
પુષ્પિતાનાં અશોકાનાં શ્રિયા સૂર્યોદયપ્રભામ્||5||
પ્રદીપ્તમિવ તત્રસ્થો મારુતિઃ સમુદૈક્ષત|
નિષ્પત્રશાખાં વિહગૈઃ ક્રિયમાના મિવાસકૃત્||6||
વિનિષ્પતદ્ભિઃ શતશઃ ચિત્રૈઃ પુષ્પાવતંસકૈઃ|
અમૂલપુષ્પનિચિતૈઃ અશોકૈઃ શોકનાશનૈઃ||7||
પુષ્પભારાતિભારૈશ્ચ સ્પૃશદ્ભિરિવ મેદિનીં|
કર્ણિકારૈઃ કુશુમિતૈઃ કિંશુકૈશ્ચ સુપુષ્પિતૈઃ||8||
સ દેશઃ પ્રભયા તેષાં પ્રદીપ્ત ઇવ પર્વતઃ|
પુન્નગા સપ્તવર્ણાશ્ચ ચમ્પકોદ્દાલકાસ્તથા||9||
વિવૃદ્ધમૂલા બહવઃ શોભન્તે સ્મ સુપુષ્પિતાઃ|
શાતકુમ્ભનિભાઃ કેચિત્ કેચિદગ્નિ શિખોપમાઃ||10||
નીલાઙ્જનનિભાઃ કેચિત્ તત્રાઽશોકા સહસ્રશઃ|
નન્દનં વિવિધોદ્યાનં ચિત્રં ચૈત્રરથં યથા||11||
અતિવૃત્ત મિવાચિન્ત્યં દિવ્યં રમ્યં શ્રિયા વૃતં|
દ્વિતીય મિવ ચાકાશં પુષ્પજ્યોતિ ર્ગણાયુતમ્ ||12||
પુષ્પરત્નશતૈ શ્ચિત્રં પઞ્ચમં સાગરં યથા |
સર્વર્તુપુષ્પૈર્નિચિતં પાદપૈર્મધુગન્દિભિઃ||13||
નાનાનિનાદૈરુદ્યાનં રમ્યં મૃગગણૈર્દ્વિજૈઃ|
અનેક ગન્ધપ્રવહં પુણ્યગન્ધં મનોરમમ્||14||
શૈલેંદ્રમિવ ગન્ધાઢ્યં દ્વિતીયં ગન્ધમાદનમ્|
અશોકવનિકાયાં તુ તસ્યાં વાનરપુંગવઃ ||15||
સદદર્શા વિદૂરસ્થં ચૈત્યપ્રાસાદ મુચ્છ્રિતમ્|
મધ્યે સ્તમ્ભ સહસ્રેણ સ્થિતં કૈલાસપાણ્ડુરમ્||16||
પ્રવાળાકૃત સોપાનં તપ્તકાઞ્ચનવેદિકં|
મુષ્ણન્તમિવ ચક્ષૂંષિ દ્યોતમાનમિવ શ્રિયા||17||
વિમલં પ્રાંશુભાવત્વા દુલ્લિખન્ત મિવામ્બરમ્|
તતો મલિન સંવીતાં રાક્ષસીભિઃ સમાવૃતામ્||18||
ઉપવાસકૃશાં દીનાં નિશ્સ્વસન્તીં પુનઃ પુનઃ|
દદર્શ શુક્લપક્ષાદૌ ચન્દ્રરેખામિવામલામ્||19||
મન્દં પ્રખ્યાયમાનેન રૂપેણ રુચિરપ્રભાં|
પિનદ્ધાં ધૂમજાલેન શિખામિવ વિભાવસોઃ||20||
પીતેનૈકેન સંવીતાં ક્લિષ્ટેનોત્તમવાસસા|
સપઙ્કાં અનલઙ્કારં વિપદ્મામિવ પદ્મિનીમ્ ||21||
વ્રીડિતાં દુઃખસંતપ્તાં પરિમ્લાનાં તપસ્વિનીમ્|
ગ્રહેણાઙ્ગારકેણેવ પીડિતામિવ રોહિણીમ્||22||
અશ્રુપૂર્ણમુખીં દીનાં કૃશામનશનેન ચ|
શોકધ્યાનપરાં દીનાં નિત્યં દુઃખપરાયણામ્||23||
પ્રિયં જનમપશ્યંતીં પશ્યન્તીં રાક્ષસીગણમ્|
સ્વગણેન મૃગીં હીનાં શ્વગણાભિવૃતા મિવ||24||
નીલનાગાભયાવેણ્યા જઘનં ગત યૈકયા|
નીલયા નીરદાપાયે વનરાજ્યા મહીમિવ||25||
સુખાર્હં દુઃખસંતપ્તાં વ્યસનાનાં અકોવિદામ્|
તાં સમીક્ષ્ય વિશાલાક્ષીં અધિકં મલિનાં કૃશામ્ ||26||
તર્કયામાસ સીતેતિ કારણૈરુપપાદિભિઃ|
હ્રિયમાણા તદા તેન રક્ષસા કામરૂપિણા||27||
યથારૂપાહિ દૃષ્ટા વૈ તથા રૂપેય મઙ્ગના|
પૂર્ણ ચન્દ્રાનનાં સુભૄં ચારુવૃત્તપયોધરામ્||28||
કુર્વન્તીં પ્રભયા દેવીં સર્વા વિતિમિરા દિશઃ|
તાં નીલકેશીં બિમ્બોષ્ટીં સુમધ્યામ્ સુપ્રતિષ્ટિતામ્||29||
સીતાં પદ્મપલાશાક્ષીં મન્મથસ્ય રતિં યથા|
ઇષ્ટાં સર્વસ્ય જગતઃ પૂર્ણચન્દ્ર પ્રભામિવ ||30||
ભૂમૌ સુતનુમાસીનાં નિયતામિવ તાપસીં |
નિશ્સ્વાસબહુળાં ભીરું ભુજગેન્દ્ર વધૂમિવ ||31||
શોકજાલેન મહતા વિતતેન ન રાજતીમ્|
સંસક્તાં ધૂમજાલેન શિખામિવ વિભાવસોઃ||32||
તાં સ્મૃતીમિવ સન્દિગ્ધામ્ વૃદ્ધિં નિપતિતામિવ|
વિહતા મિવ ચ શ્રદ્ધાં આશાં પ્રતિહતામિવ||33||
સોપસર્ગાં યથાસિદ્ધિં બુદ્ધિં સ કલુષામિવ|
અભૂતેનાપવાદેન કીર્તિં નિપતિતામિવ ||34||
રામોપરોધવ્યધિતાં રક્ષોહરણ કર્શિતામ્|
અબલાં મૃગશાબાક્ષીં વીક્ષમાણાં તત સ્તતઃ||35||
ભાષ્પામ્બુપરિપૂર્ણેન કૃષ્ણવક્રાક્ષિપક્ષ્મણા|
વદનેનાપ્રસન્નેન નિશ્સ્વસન્તીં પુનઃ પુનઃ||36||
મલપઙ્કધરાં દીનાં મણ્ડનાર્હાં અમણ્ડિતામ્|
પ્રભાં નક્ષત્રરાજસ્ય કાલમેઘૈરિવાવૃતામ્||37||
તસ્ય સંદિદિહે બુદ્ધિઃ મુહુઃ સીતાં નિરીક્ષ્યતુ|
આમ્નાયાનાં અયોગેન વિદ્યાં પ્રશિથિલામિવ||38||
દુઃખેન બુબુધે સીતાં હનુમાનનલઙ્કૃતામ્|
સંસ્કારેણ યથા હીનાં વાચં અર્થાંતરં ગતમ્||39||
તાં સમીક્ષ્ય વિશાલાક્ષીં રાજપુત્રીં અનિંદિતામ્|
તર્કયામાસ સીતેતિ કારણૈરુપપાદિભિઃ||40||
વૈદેહ્યા યાનિ ચાઙ્ગેષુ તદા રામોઽન્વકીર્તયત્|
તાન્ આભરણજાલાનિ ગાત્રશોભીન્યલક્ષયત્||41||
સુકૃતૌ કર્ણવેષ્ટૌ ચ શ્વદંષ્ટ્રૌ ચ સુસંસ્થિતૌ|
મણિવિદ્રુમ ચિત્રાણિ હસ્તેષ્વાભરણાનિ ચ ||42||
શ્યામાનિ ચિરયુક્તત્વાત્ તથા સંસ્થાનવંતિ ચ|
તાન્યે વૈતાનિ મન્યેઽહં યાનિ રામોઽન્વકીર્તયત્||43||
તત્રયા ન્યવહીનાનિ તાન્યહં નોપલક્ષયે |
યાન્યસ્યા નાવહીનાનિ તાન્ ઇમાનિ નસંશયઃ||44||
પીતં કનકપટ્ટાભં સ્રસ્તં તદ્વસનં શુભમ્|
ઉત્તરીયં નગાસક્તં તદા દ્રષ્ટું પ્લવઙ્ગમૈઃ||45||
ભૂષણાનિ ચ મુખ્યાનિ દૃષ્ટાનિ ધરણી તલે|
અનયૈવાપવિદ્દાનિ સ્વનવન્તિ મહન્તિ ચ||46||
ઇદં ચિરગૃહીતત્વાત્ વ્યસનં ક્લિષ્ટવત્તરમ્|
તથાઽપિ નૂનં તદ્વર્ણં તથા શ્રીમત્ યથેતરત્||47||
ઇયં કનકવર્ણાઙ્ગી રામસ્ય મહિષી પ્રિયા |
પ્રણષ્ટાઽપિ સતી યાઽસ્ય મનસો ન પ્રણસ્યતિ||48||
ઇયં સા યત્કૃતે રામશ્ચતુર્ભિઃ પરિતપ્યતે|
કારુણ્યે નાનૃશંસ્યેન શોકેન મદનેન ચ||49||
સ્ત્રી પ્રણષ્ટેતિ કારુણ્યાત્ આશ્રિતેત્યાનૃશંસ્યતઃ|
પત્ની નષ્ટેતિ શોકેન પ્રિયેતિ મદનેન ચ||50||
અસ્યા દેવ્યા યથા રૂપં અઙ્ગપ્રત્યઙ્ગ સૌષ્ટવમ્|
રામસ્ય ચ યથારૂપં તસ્યેય મસિતેક્ષણા||51||
અસ્યા દેવ્યા મનસ્તસ્મિન્ તસ્ય ચાસ્યાં પ્રતિષ્ટિતમ્|
તેનેયં સ ચ ધર્માત્મા મુહૂર્તમપિ જીવતિ||52||
દુષ્કરં કૃતવાન્ રામો હીનોયદનયા પ્રભુઃ|
ધારય ત્યાત્મનો દેહં ન શોકે નાવસીદતિ||53||
દુષ્કરંકુરુતે રામો ય ઇમાં મત્તકાસિનીમ્|
સીતાં વિના મહાબાહુઃ મુહૂર્તમપિ જીવતિ||54||
એવં સીતાં તદા દૃષ્ટ્વા હૃષ્ટઃ પવન સંભવઃ|
જગામ મનસા રામં પ્રશશંસ ચ તં પ્રભુમ્||55||
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુન્દરકાણ્ડે પઞ્ચદશસ્સર્ગઃ||
||ઓમ્ તત્ સત્||
|| Om tat sat ||